Tο τέλος των επικουρικών συντάξεων, αλλά και το τέλος της ίδιας της κοινωνικής ασφάλισης θα επέλθει σταδιακά, με αφετηρία το νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) που ανακοίνωσαν χθες οι Κ. Χατζηδάκης και Π. Τσακλόγλου, και το οποίο για τις επόμενες δεκαετίες θα χρηματοδοτείται από τις εισφορές των νέων ασφαλισμένων, από ένα σημαντικό μέρος της φορολογίας των πολιτών, ακόμα και μέσω αποθεματικών που θα συσσωρεύει ο ΕΦΚΑ.
Προκειταί για μια προσομοίωση σε ευρωπαϊκά πρότυπα του Χιλιανού μοντέλου του Πινοσέτ, είναι το νομοσχέδιο που παρουσίασε χθες η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας με τον ευφάνταστο και πλήρως αποπροσανατολιστικό τίτλο “Ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά”.
Τι σημάνει κεφαλαιοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, πώς θα λειτουργεί και για ποιους στήνεται αυτός ο τεράστιος τζόγος με τις εισφορές και τους φόρους των πολιτών:
- Συστήνεται νέο ταμείο που θα διαχειρίζεται τις εισφορές, το ΤΕΚΑ (Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης), το οποίο θα λειτουργεί εκτός e-ΕΦΚΑ!
Ο e-ΕΦΚΑ θα διαχειρίζεται τις ζημιές, υπεύθυνος για τις επενδύσεις θα είναι ο ίδιος ο ασφαλισμένος και το ΤΕΚΑ θα τζογάρει τα χρήματα των ασφαλισμένων σε τοποθετήσεις μεσαίου, χαμηλού ή υψηλού ρίσκου (με επιλογή του ασφαλισμένου!) σε ομόλογα, μετοχές και αλλά αμφιβόλου απόδοσης προϊόντα.
- Αν τα πράγματα δεν πάνε καλά για τους ασφαλισμένους, οι Κ. Χατζηδάκης και Π. Τσακλόγλου εγγυώνται ότι θα πάρουν πίσω το αρχικό τους κεφάλαιο. Οι διαχειριστές των επενδύσεων (που θα συνεργάζονται με το ΤΕΚΑ) απλώς θα έχουν τεράστιες αποδόσεις!
- Η “ιδιωτικοποίηση” ή η “κεφαλαιοποίηση” της επικουρικής ασφάλισης σημαίνει τη μεταφορά, συσσώρευση και αξιοποίηση (εισφορών) εσόδων ύψους 77 δισ. ή 56 δισ. ευρώ σε βάθος 50 ετών, όπως θέλει ο Π. Τσακλόγλου. Εισφορές όμως τις οποίες θα στερηθούν το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα και οι σημερινές συντάξεις!
- Η αντιμεταρρύθμιση του ασφαλιστικού παρουσιάστηκε χθες ως τέλειο “εμβόλιο” όχι μόνο για τις μελλοντικές συντάξεις, αλλά συνολικά και για την ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα, όμως, με τη μελέτη των πλέον έγκριτων καθηγητών Σ. Ρομπόλη και Σπ. Μέτση, “από το 2040 και μετά η κεφαλαιοποίηση της επικουρικής ασφάλισης θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό με ένα ετήσιο κόστος ύψους 2,7 δισ. ευρώ…
Επομένως, το κόστος μετάβασης θα επιβαρύνει την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους κατά 49%.
Έτσι, το κεφαλαιοποιητικό σύστημα των ατομικών λογαριασμών μέχρι το 2040 θα έχει κεφάλαια ύψους μόλις 11 δισ. ευρώ και τα οποιαδήποτε οφέλη θα είναι κατά μέσο όρο στα 200 – 250 εκατ. ευρώ, δηλαδή ούτε το 10% του ετήσιου κόστους μετάβασης”.
Μάξιμουμ απόδοσης 100 ευρώ!
Σύμφωνα με την παρουσίαση του υπ. Εργασίας, το νέο σύστημα οδηγεί σε υψηλότερες συντάξεις. Ως προς αυτό δόθηκε ένα παράδειγμα:
- 153 ευρώ μηνιαία επικουρική σύνταξη με το «παλιό» σύστημα για εργαζόμενο αμειβόμενο με τον κατώτατο μισθό, 650 ευρώ και 40 έτη ασφάλισης.
- 219 ευρώ μηνιαία επικουρική σύνταξη με το νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με τον μέσο όρο των αποδόσεων των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών – μελών του ΟΟΣΑ, περίοδος αναφοράς 2008 – 2018).
- 257 ευρώ μηνιαία επικουρική σύνταξη με το νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με τη μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μεικτό Αμοιβαίο Κεφάλαιο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών, περίοδος αναφοράς 2003 – 2020).
Με αυτά τα δεδομένα το υπουργείο Εργασίας μας λέει ότι η “αντιμεταρρύθμιση” θα δώσει στο μάξιμουμ της απόδοσής της αυξημένη επικουρική 20 ευρώ περισσότερο από την ισχύουσα με το σημερινό σύστημα για κάποιον που θα βγει στη σύνταξη με μισθό 650 ευρώ, έως περίπου 80 με 100 ευρώ για κάποιον πολύ υψηλόμισθο.
Το δυσθεώρητο κόστος
Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έσπευσε χθες να καθησυχάσει σχετικά με περίφημο κόστος μετάβασης. Σε ερώτηση της ΑΥΓΗΣ ο υφυπουργός Π. Τσακλόγλου παραδέχτηκε ότι θα υπάρξει σημαντικό κόστος, το οποίο υπολόγισε σε 56 δισ. σε βάθος 50 ετών, το οποίο βέβαια θα καταβάλλει ο κρατικός προϋπολογισμός.
Αργότερα το υπουργείο με ανακοινώσεις έσπευσε να “θολώσει” την πραγματικότητα, χωρίς όμως σοβαρή επιτυχία.
Το κόστος μετάβασης εκτιμάται σε 300 εκατ. ευρώ -κατά μέσο όρο- κάθε χρόνο για την πρώτη δεκαετία εφαρμογής του νέου συστήματος, ενώ η πραγματική μέση ετήσια επιβάρυνση του προϋπολογισμού για την περίοδο αναφοράς (2022 – 2070) υπολογίζεται σε 120 εκατ. ευρώ ή, σωρευτικά, 6 δισ. έως το 2070 (ταμειακό κενό και επιπρόσθετα δημοσιονομικά έσοδα).
Μάλιστα εδώ επιχειρείται μια λαθροχειρία, καθώς υποστηρίζεται πως “το περιορισμένο κόστος οφείλεται στο ότι οι απώλειες εσόδων του ‘παλιού’ ταμείου επικουρικής ασφάλισης θα αντισταθμιστούν από τα πρόσθετα δημοσιονομικά έσοδα που θα προκύψουν χάρη στη μεταρρύθμιση”.
Μόνο που εδώ υπάρχει το επιπλέον κόστος, όπως ανέφερε χθες και η ΑΥΓΗ, που υπολογίζεται σε τουλάχιστον 18 δισ. για τα επόμενα 25 χρόνια και αφορά την απρόσκοπτη χρηματοδότηση των επικουρικών συντάξεων που λαμβάνουν σήμερα 2 εκατ. συνταξιούχοι.
