Του Πέτρου Απαλάκη
Το… Αφιέρωμα στην τοπική αυτοδιοίκηση συνεχίζεται και σήμερα. Ελπίζω να είναι και το τελευταίο κείμενο γι’ αυτήν, προς στιγμήν τουλάχιστον. Να κλείσει βρε αδερφέ και η «τριλογία», όχι γιατί πιστεύω ότι το θέμα που αναπτύσσω κούρασε, αλλά διότι κουραστική είναι από μόνη της η ίδια η τοπική αυτοδιοίκηση.
Κούρασε τη ζωή μας, τα μυαλά μας και βεβαίως τις… τσέπες μας. Κινείται με τόσο αργούς ρυθμούς, τόσο νωθρά, που κάλλιστα μπορείς να την πεις και… κουρασμένη. Αν και δεν είναι άμεσα υπεύθυνη γι’ αυτό.
Έλεγα λοιπόν, πως πρέπει να αλλάξουν πολλά για να διορθωθούν τα πράγματα και ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνον αν κινηθεί κάτι από κάτω προς τα πάνω. Από τη «βάση» δηλαδή.
Και «βάση» στην προκειμένη περίπτωση είναι οι ίδιοι οι δημότες. Ως δημότης λοιπόν θα καταθέσω τη σκέψη μου, τις προτάσεις μου, πιστεύοντας πως θα τοποθετήσω και εγώ ένα ταπεινό λιθαράκι στο χτίσιμο μιας νέας, φρέσκιας, δίκαιης και πάνω απ’ όλα λειτουργικής και αποδοτικής τοπικής αυτοδιοίκησης. Νέας για τη χώρα μας, μιας και το «μοντέλο» που θα προτείνω υπάρχει και λειτουργεί ήδη στο εξωτερικό.
Όπως σε όλους τους τομείς της ζωής και της κοινωνίας, έτσι και εδώ το «ζουμί» της υπόθεσης είναι το οικονομικό.
Από εκεί ξεκινούν και εκεί καταλήγουν όλα. Κυρίως δε σε ότι αφορά τη δημόσια διοίκηση της χώρας. Το χρήμα, το… μπικικίνι που λένε. Από που βρίσκει η κυβέρνηση τα λεφτά για να κινηθούν τα πάντα; Από τον φορολογούμενο. Μάλιστα.
Ας υποθέσουμε λοιπόν πως το Υπουργείο Οικονομικών εισπράττει 1000 € κατά μέσο όρο από κάθε φορολογούμενο. Το 40% να πηγαίνει στο ταμείο του Νομού, διότι για να λειτουργήσει δίκαια το σύστημα και να έχει πιθανότητες επιτυχίας η πρότασή μου, πρέπει να επιστρέψουμε στην ύπαρξη νομαρχιών.
Το 40% να πηγαίνει στο ταμείο του Δήμου και το 20% που απομένει στο ταμείο της κεντρικής κυβερνήσεως. Κι ο λόγος είναι προφανέστατος. Θυμηθείτε το περιβόητο πλέον παράδειγμα «Ρίο – Αντίρριο».
Η πλειοψηφία των προβλημάτων και των έργων είναι τοπικής εμβέλειας. Και είναι λογικόν, οι λύσεις να δίνονται από τους τοπικούς άρχοντες, από τους ανθρώπους τέλος πάντων που γνωρίζουν τον τόπο τους και είναι δίκαιο να ορίζουν και τα του τόπου τους.
Θέλεις κύριε Νομάρχα μου να κάνεις σχολεία; Λεφτά έχεις. Για όσα σχολεία βέβαια πρέπει να έχεις. Θέλεις να κάνεις ή να διορθώσεις τους δρόμους στο νομό σου; Λεφτά έχεις. Μέχρι εκεί που τελειώνει ο Νομός σου.
Από εκεί και πέρα ας αναλάβει ο Νομάρχης του γειτονικού νομού. Υπό την επίβλεψη πάντα της κεντρικής διοίκησης σε ότι αφορά τους εθνικούς δρόμους. Δύο παραδείγματα χοντρά αναφέρω μόνο για να πάμε γρήγορα παρακάτω.
Κάτι αντίστοιχο να ισχύει και για τους δήμους. Τι έργα και τι επιδιορθώσεις χρειάζονται Δήμαρχε; Βάλε μπρος και φτιάχ’ τα. Λεφτά έχεις.
Κάνε τους υπολογισμούς σου, δες τι χρειάζεσαι και ξεκίνα. Έργα χρήσιμα, αναγκαία και σωστά. Η δε κεντρική κυβέρνηση ας αναλάβει να κάνει όσα της αναλογούν. Με το δικό της 20% των εσόδων.
Διότι αν αφαιρεθούν τα έργα των νομαρχιών και των δήμων, έχουν δηλαδή ανατεθεί, οργανωθεί και διευθετηθεί οι τοπικές ανάγκες από τα δικά τους έσοδα, τι της μένει της κεντρικής διοίκησης να κάνει; Τι της αναλογεί; Ε, αυτά ας κάνει.
Περνάμε τώρα στο δύσκολο κομμάτι, στο σκληρό σημείο της πρότασης. Διότι θα μου πείτε και με το δίκιο σας, καλά μας τα λες μέχρι τώρα.
Για τα έργα, τα μπαλώματα και τα προβλήματα μας πρότεινες κάποια λύση. Με το έμψυχο δυναμικό, τον κινητήριο μοχλό όλων των παραπάνω και άλλων τόσων, τι θα γίνει;
Με τους αστυνομικούς, τους πυροσβέστες, τους δασκάλους, τους γιατρούς και ούτω καθ’ εξής τι θα κάνουμε; Αν εξαιρέσουμε το στράτευμα, τα υπόλοιπα μπορούν κάλλιστα να μοιραστούν. Να είναι υπό την διοίκηση των Νομαρχιών και των Δήμων. Να τους πληρώνουν αυτοί.
Αλλά και να τους προσλαμβάνουν αυτοί. Ακόμα και οι εφοριακοί να ανήκουν στο τμήμα οικονομικών της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Διότι τέτοιο τμήμα (ένα τοπικό υπουργείο οικονομικών ας το πούμε) είναι υποχρεωμένη να έχει. Λεφτά θα εισπράττει. Κάπως πρέπει να τα διαχειριστεί. Μια μικρογραφία της κεντρικής διοίκησης βρε παιδί μου, με τοπικά υπουργεία.
Α, να μην ξεχάσω. Υπό την σκέπη της κυβέρνησης να υπάρχει ένα μοντέλο ομοσπονδιακής αστυνομίας. Κάτι σαν το FBI, για να σας δώσω να καταλάβετε.
Έτσι, σε όσους γκρινιάζουν λέγοντας το κλασσικό «μα που είναι επιτέλους το κράτος» η απάντηση θα είναι: «Εδώ»! Απλά λειτουργεί με το 20% των γενικών εσόδων που της αναλογεί. Τότε βέβαια είναι που σίγουρα θα ζήσουμε το εξής τραγελαφικό:
Να η γκρινιάζει το ίδιο το κράτος, η ίδια η κυβέρνηση! Διότι θα είναι πλέον η δική της σειρά να πει: «Τι να σου κάνω και εγώ η καψερή, με τα ψίχουλα που εισπράττω; Που κοντεύω να μείνω χωρίς υπαλλήλους, χωρίς σφραγίδες, χωρίς… πιστοποιητικά»!
Και σχεδόν κλαίγοντας να αναρωτιέται: «Πως θα κυβερνήσω έτσι;» Βάζω στοίχημα πως και να αντέξει θα μπορεί και να κυβερνήσει. Όπως άνετα μπορούν να κυβερνηθούν οι νομοί και οι δήμοι.
Διότι με την πρόταση που κάνω, τόσο οι νομαρχίες όσο και οι δημοτικές αρχές θα αποκτήσουν κύρος. Όπως και οι εκλογές! Πως θα γίνει αυτό; Επιτρέψτε μου να το αναλύσω την επόμενη φορά. Και η «τριλογία» που λέγαμε στην αρχή να γίνει, λόγω ειδικών συνθηκών… «τετραλογία».
