Ίμια: 25 Χρόνια μετά οι Τούρκοι δε ξέχασαν!

25 Χρόνια πέρασαν από την κρίση των Ιμίων.

Από ότι φαίνεται όμως κάποιοι θέλουν να ξεχαστεί η δραματική εκείνη νύχτα της 31ης Ιανουαρίου του 1996, νύχτα που η χώρα είχε παγώσει στο υπόκωφο άκουσμα των τυμπάνων του πολέμου, ενός πολέμου που ξυπνούσε λεπτό προς λεπτό.

Η είδηση της πτώσης του ελικοπτέρου Augusta Bell του Πολεμικού Ναυτικού, κατά την οποία έχασαν τις ζωές τους ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός παγώνει περισσότερο το κοινό αίσθημα και προκαλεί εθνικό πένθος.

Αλλά ας δούμε το ιστορικό της μοιραίας ιστορίας…

Η κρίση στα Ίμια ξεκίνησε με αφορμή την προσάραξη πλοίου στις ελληνικές βραχονησίδες και λίγο έλειψε να οδηγήσει σε ένοπλη σύγκρουση Ελλάδας-Τουρκίας.

Το πρώτο επεισόδιο.

Δεκέμβριος 1995:

Στις 25 Δεκεμβρίου του 1995, το τουρκικό φορτηγό πλοίο Φιγκέν Ακάτ προσάραξε σε αβαθή ύδατα κοντά στην Μικρή Ίμια (Ανατολική) και εξέπεμψε σήμα κινδύνου.

Το λιμεναρχείο Καλύμνου –το πλησιέστερο στην περιοχή– διέθεσε ρυμουλκό για να αποκολλήσει το τουρκικό πλοίο, αλλά ο πλοίαρχος αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή και άρα οι τουρκικές αρχές είχαν την αρμοδιότητα να του προσφέρουν βοήθεια.

Στις 26 Δεκεμβρίου το λιμεναρχείο ενημέρωσε την αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο μέσω του γραμματέα της ελληνικής πρεσβείας στην Άγκυρα Γιάννη Παπαμελετίου, ειδοποίησε τον γραμματέα της Διεύθυνσης Ελληνικών Υποθέσεων του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Τσινάρ Εγκίν ότι, αν δεν παρέμβαινε ρυμουλκό, το τουρκικό πλοίο θα κινδύνευε.

Τελικά, στις 28 Δεκεμβρίου δύο ελληνικά ρυμουλκά αποκόλλησαν το τουρκικό φορτηγό και το οδήγησαν στο λιμάνι Κιουλούκ της Τουρκίας.

Ο τότε δήμαρχος της Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης, θορυβημένος από το γεγονός ότι η Τουρκία εγείρει εδαφικές αξιώσεις στα Ίμια, ύψωσε την ελληνική σημαία στη Μικρή Ίμια στις 25 Ιανουαρίου 1996 συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου Γ. Ριόλα και δύο κατοίκους του νησιού ενώ την επόμενη μέρα υψώθηκε η σημαία και στην άλλη βραχονησίδα.

Τα τουρκικά τηλεοπτικά κανάλια μετέδωσαν εικόνες με την Ελληνική σημαία υψωμένη στα Ίμια, κάτι που προκάλεσε σάλο στην κοινή γνώμη της Τουρκίας.

Δύο δημοσιογράφοι του γραφείου της εφημερίδας Χουριέτ στη Σμύρνη, μετέβησαν με ελικόπτερο στις 27 Ιανουαρίου στη Μικρή Ίμια, υπέστειλαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική σημαία.

Η όλη επιχείρηση των δημοσιογράφων βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι που ανήκει στη Χουριέτ.

Το γεγονός αυτό πήρε σημαντικές διαστάσεις.

Η κρίση κλιμακώθηκε τις επόμενες μέρες.

Την Κυριακή το πρωί στις 28 Ιανουαρίου 1996 το περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού “Αντωνίου” κατέβασε την τουρκική σημαία και ύψωσε την ελληνική παραβαίνοντας την πολιτική εντολή που ήταν μόνο να υποσταλεί η τούρκικη σημαία.

Το βράδυ Έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάστηκαν στη Μικρή Ίμια από το περιπολικό “Πυρπολητής” προκειμένου να φυλάξουν τη σημαία κατά τις νυχτερινές ώρες και να επιστρέψουν στο σκάφος τους πριν την ανατολή του ηλίου.

Το μεσημέρι της Δευτέρας ο σχεδιασμός άλλαξε και αποφασίστηκε η συνεχής φύλαξή της σημαίας, οπότε οι βατραχάνθρωποι επέστρεψαν στη βραχονησίδα.

Τη Δευτέρα το απόγευμα στις 29 Ιανουαρίου, ο νέος Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή, στέλνει μήνυμα προς την Τουρκία, ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά.

Την Τρίτη στις 30 Ιανουαρίου, η Πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ δηλώνει κατηγορηματικά μέσα στην Τουρκική βουλή ότι την επόμενη μέρα η ελληνική σημαία και ο ελληνικός στρατός θα απομακρυνθούν από τα Ίμια, σε ένα σόου εσωτερικής κατανάλωσης.

Στις 31 Ιανουαρίου και ώρα 01:40 Τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάζονται στη Μεγάλη Ίμια (Δυτική).

Στις 05:30 της ίδιας μέρας ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που απονηώθηκε από τη φρεγάτα Ναυαρίνο για να διαπιστώσει την πληροφορία παρουσίας Τούρκων στη βραχονησίδα κατέπεσε κατά την επιστροφή του στη φρεγάτα και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, σκοτώθηκαν.

Σχετικά με τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Η επίσημη θέση του Πολεμικού Ναυτικού είναι ότι το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου (Vertigo).

Την θέση αυτή υποστήριξε πρόσφατα ο πρώην αρχηγός ΓΕΝ ναύαρχος Αντώνης Αντωνιάδης, αναφέροντας μάλιστα πως η τουρκική φρεγάτα Γιαβούζ προσφέρθηκε να βοηθήσει, αλλά πήρε άμεσα από τους πιλότους του ελικοπτέρου αρνητική απάντηση.

Ωστόσο, χωρίς να έχει τεκμηριωθεί μέχρι και σήμερα επίσημα, υπάρχει διαδεδομένη στην Ελλάδα η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε είτε από το Τουρκικό Ναυτικό είτε από τους Τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί, και ότι η αληθινή αιτία της πτώσης αποκρύφτηκε προκειμένου να λήξει η κρίση και να μην οδηγηθούν οι δύο χώρες σε γενικευμένη σύρραξη ή ακόμα και σε πόλεμο, όμως σίγουρα δεν υιοθετούμε θεωρίες.

Ο Σημίτης στο βιβλίο του έγραψε ότι ο τότε αρχηγός ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Λυμπέρης, δε στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, αφού απέτυχε να φυλάξει τη δεύτερη βραχονησίδα από την απόβαση Τούρκων κομάντος.

Όχι μόνο αυτό, αλλά όταν ήρθαν τα πρώτα νέα για την απόβαση, τα διέψευσε για να τα δεχτεί μετά από πολλές ώρες, όταν η μοναδική απάντηση θα ήταν ο βομβαρδισμός της βραχονησίδας που θα είχε σα συνέπεια μια γενικευμένη σύρραξη στην περιοχή.

Οι αποκαλύψεις του Σημίτη για την κρίση των Ιμίων το 1996 προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων.

Ο πρώην αρχηγός ΓΕΕΘΑ ναύαρχος ε.α. Χρήστος Λυμπέρης, πέρασε στην αντεπίθεση και μίλησε για «έλλειψη αμοιβαίας εμπιστοσύνης» και «υπονόμευση εθνικής ενότητας από την πλευρά του τέως Πρωθυπουργού.

Κατά τη διάρκεια της κρίσης υπήρξαν έντονες πιέσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες προκειμένου να λήξει το επεισόδιο.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον ενημερώθηκε πρώτα από την Τουρκάλα Πρωθυπουργό Τανσού Τσιλέρ πως Ελλάδα και Τουρκία ξεκινούν πόλεμο, επειδή δύο Τούρκοι δημοσιογράφοι και κάποιοι Έλληνες βαρκάρηδες συνεπλάκησαν σε έναν βράχο που κατοικούσε μία κατσίκα!

Ο διπλωμάτης Richard Holbrooke ενημερωμένος από τον Αμερικανό Πρόεδρο, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τους δύο Πρωθυπουργούς που δεσμεύτηκαν να αποσύρουν τις δυνάμεις τους και να υποστείλουν τις σημαίες.

Τα πολεμικά σκάφη και οι καταδρομείς των δύο χωρών αποχώρησαν από τις βραχονησίδες το πρωί της 31ης Ιανουαρίου 1996 υπό την επίβλεψη αεροσκαφών του 6ου αμερικανικού στόλου της Μεσογείου.

Η κρίση έδωσε αφορμή στο Τουρκικό κράτος να θέσει ζήτημα των Γκρίζων ζωνών, αμφισβητώντας την κυριαρχία της Ελλάδας σε αρκετά νησιά, συμπεριλαμβανομένων των Ιμίων.

Επρόκειτο για την πρώτη τουρκική διεκδίκηση που αφορούσε καθ΄αυτή την κυριαρχία ελληνικού εδάφους.

Παρόλα αυτά η ελληνική πλευρά δεν αποδέχτηκε ποτέ την ύπαρξη τέτοιου θέματος, επικαλούμενη διάφορες διεθνείς συνθήκες.

Για την Τουρκία, η προσέγγιση των Ελληνικών βραχονησίδων των Ιμίων, δεν γίνεται σαν να πρόκειται για μια τυχαία βραχονησίδα.

Για την Τουρκία ένας συμβιβασμός στις βραχονησίδες μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες που ενδέχεται να φθάσουν ακόμη και ως την εξαφάνιση του ζωτικού χώρου της Τουρκίας στο Αιγαίο.

Κατά την διάρκεια της κρίσης, αναφέρει ο Αχμέτ Νταβούτογλου, το γεγονός ότι στους χάρτες που διανεμήθηκαν από το Τουρκικό κράτος στις ευρωπαϊκές χώρες κατά τις εκεί διπλωματικές ενέργειες της Τουρκίας, οι βραχονησίδες εμφανίζονταν να είναι εντός των 12 ναυτικών μιλίων, γεγονός που υποστήριζε τις Ελληνικές θέσεις, προξένησε ασυγχώρητη ζημιά στην Τουρκία.

Η έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των διαφορετικών μονάδων της Τουρκικής κρατικής μηχανής έβλαψε την Τουρκία.

Μετά την αποκλιμάκωση της κρίσης των Ιμίων, ακολούθησε έντονη πολιτική διαμάχη στη Βουλή.

Ο πρόεδρος της ΝΔ Μιλιτιάδης Έβερτ χαρακτήριζε τη στάση της κυβέρνησης ως προδοσία.

Το κλίμα έγινε εκρηκτικό όταν στο βήμα ανέβηκε ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ευχαρίστησε την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών για τη βοήθεια που προσέφεραν στην αποκλιμάκωση της κρίσης των Ιμίων, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων στα βουλευτικά έδρανα.

Στην πτέρυγα της αντιπολίτευσης ξέσπασαν σε φωνές και διαμαρτυρίες και πολλοί βουλευτές καλούσαν τους συναδέλφους τους της τότε συμπολίτευσης να αντιδράσουν κι εκείνοι.

Όμως οι Τούρκοι δε ξέχασαν ποτέ!

Δε χάνουν ευκαιρία…

Πάσχα του 1996

Στις 17 Απριλίου του 1996 συνέβη άλλο ένα επεισόδιο.

Ενώ οι δύο πλευρές έκαναν τις συνηθισμένες περιπολίες τους, κατά τις 2 το μεσημέρι εμφανίστηκε ένα ταχύπλοο πολιτικό σκάφος με επιβαίνοντες τρία άτομα.

Κατά την αναγνώριση διαπιστώθηκε πως ήταν μέλη της οργάνωσης Ελληνοαμερικάνικη Ένωση και ήθελαν να τελέσουν τρισάγιο στην μνήμη των στρατιωτών που χάθηκαν, στην Μεγάλη Ίμια, έχοντας άδεια από το Λιμεναρχείο Καλύμνου.

Παρ’ όλο που τους δόθηκε η εντολή να τελέσουν το τρισάγιο εν πλω, πέρασαν στην πίσω πλευρά των Ιμίων, όπου η ελληνική πλευρά δεν είχε οπτική επαφή και ελέγχεται από τουρκικές ακταιωρούς.

Αργότερα φαίνονται να αποβιβάστηκαν στο νησί, αφήνοντας ένα στεφάνι και δύο μικρές σημαίες, μία ελληνική και μία αμερικάνικη και αποχωρούν.

Μετά από λίγο δύο τουρκικά αεροσκάφη και ένα ελικόπτερο πετούν πάνω από την Μεγάλη Ίμια.

Επιτελείς του ελληνικού στρατού κρίνοντας πως σκοπός των Τούρκων είναι να πάρουν τις σημαίες, ενημέρωσαν το ελληνικό Υ.ΕΘ.Α (Υπουργείο Εθνικής Αμύνης).

Η εντολή που πήραν είναι να πάρουν τις σημαίες από το νησί, πριν από τους Τούρκους.

Στην περιοχή κατέφθασε μία ελληνική κανονιοφόρος, ενώ βατραχάνθρωποι από την Μονάδα Υποβρυχίων Αποστολών Λιμενικού Σώματος κατέβηκαν σε φουσκωτό στο νησί.

Στον αέρα πέταγαν τα τουρκικά F-16 εμποδίζοντας την κάθοδο των βατραχανθρώπων μέχρι να φθάσουν στην περιοχή ελληνικά μαχητικά, και να αρχίσουν τις εμπλοκές.

Στις 5 το απόγευμα ανακοινώνεται το πέρας της αποστολής με αίσιο τέλος καθώς οι βατραχάνθρωποι είχαν καταφέρει να κατεβάσουν τις σημαίες και το στεφάνι και να επιστρέψουν με αυτά.

Μετά το συμβάν, ομολογούν πως « Νικάς όταν κατεβάζεις τα σύμβολα και φεύγεις;».

Απρίλιος 2005

Στις 12 Απριλίου 2005, υπήρξε ένα ακόμα συμβάν στη περιοχή των Ιμίων.

Κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης στην Τουρκία του τότε Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Πέτρου Μολυβιάτη, τουρκικές ακταιωροί πλησίασαν αρκετά στα νησιά αρνούμενες να αποχωρήσουν, ακόμα και όταν ελληνικά σκάφη κατέφτασαν στην περιοχή.

Ιανουάριος 2017

Στις 29 Ιανουαρίου του 2017, τούρκικη πυραυλάκατος του Πολεμικού Ναυτικού πλησίασε πολύ κοντά στις μικρονησίδες των Ιμίων, συνοδευόμενη από δύο πλοία ανορθόδοξου πολέμου με επιβιβαζόμενο δυναμικό Τούρκων πεζοναυτών, όπως ανέφεραν τα Τούρκικα Μ.Μ.Ε.

Στην πυραυλάκατο, υπήρχε ο Αρχηγός του Τούρκικου Επιτελείου Στρατού, Χουλουκί Ακάρ.

Η Ελληνική κανονιοφόρος “Κραταιός” επέπλεε εκείνη την στιγμή, με το προσωπικό να αναγνωρίζει την παραβίαση των Ελληνικών συνόρων, προειδοποιώντας για άμεση αποχώρηση.

Επιπλέον, την παρουσία του έκανε και το Ελληνικό Λιμενικό, συνοδεύοντας την κανονιοφόρο παρακολουθώντας τις κινήσεις των Τούρκων.

Τα τούρκικα πλεούμενα παρέμειναν 7 λεπτά σύμφωνα με ανακοίνωση του Ελληνικού Γ.Ε.ΕΘ.Α. (Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμύνης) και στην συνέχεια αναχώρησαν με πιθανό προορισμό το λιμάνι της Αλικαρνασσού.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος δήλωσε για το συμβάν σε συνέντευξη του το 2017 στο Πορτογαλικό κανάλι APTP πως “Η σημερινή παραβίαση ήταν πάρα πολύ σοβαρή γιατί δεν παραβιάστηκαν μόνο τα Ελληνικά σύνορα αλλά και τα σύνορα της Ευρώπης. Παραβιάστηκε η Συνθήκη της Λωζάννης”.

Φεβρουάριος 2018

Στις 12 Φεβρουαρίου 2018, ελληνικό σκάφος του λιμενικού σώματος με 27 άτομα πλήρωμα που βρισκόταν σε περιπολία στη θαλάσσια περιοχή των Ιμίων, εμβολίστηκε από τουρκική ακταιωρό, η οποία μετά το συμβάν απομακρύνθηκε προς τα τουρκικά παράλια.

Το σκάφος υπέστη υλικές ζημιές και μεταφέρθηκε στη Λέρο για επισκευή, ενώ δεν υπήρξε κανένας τραυματισμός στα μέλη του πληρώματος.

Το Ελληνικό Αρχηγείο Λιμενικού -και συγκεκριμένα το Κέντρο Επιχειρήσεων- ενημέρωσε άμεσα τα υπουργεία Εθνικής ‘Αμυνας και Εξωτερικών για το συμβάν.

Στις 17 Ιανουαρίου του ίδιου έτους, είχε σημειωθεί και άλλο συμβάν με τουρκική ακταιωρό, όταν ήρθε σε επαφή με την κανονιοφόρο «Νικηφόρος» του Πολεμικού Ναυτικού, η οποία βρισκόταν σε προγραμματισμένη περιπολία στην ευρύτερη περιοχή των Ιμίων.

Ειδικότερα, κατά τη διέλευση του «Νικηφόρου», η τουρκική ακταιωρός προχώρησε σε επικίνδυνο ελιγμό, ο οποίος οδήγησε σε πλευρική επαφή με το πλοίο του πολεμικού ναυτικού.

Φαίνεται λοιπόν πως οι Τούρκοι δε ξέχασαν…